Ś.p. kpt. Franciszek Duba – ostatni żołnierz 9PSK AK.

W dniu 3 listopada 2017 r. pożegnaliśmy ostatniego żołnierza 9 PSK AK, uczestnika bitwy partyzanckiej na Grzędach 8-9 IX 1944 r. – kpt. Franciszka Dubę.
Niech spoczywa w pokoju.

Duba Franciszek

Syn Piotra i Anny z Dawidowskich. Urodził się 4.1.1924 r. w Koszarówce. Do wybuchu wojny pracował na gospodarstwie rolnym. Podczas okupacji niemieckiej, 4 czerwca 1942 r. zaczął działalność konspiracyjną w Armii Krajowej. Jednocześnie pracował w Zarządzie Drogowym przy remoncie dróg. Wobec groźny aresztowania przez niemiecką żandarmerię zdążył zbiec 12 marca 1944 r. Odtąd działał w oddziale dywersyjnym Kedywu. Brał udział w akcjach zbrojnych przeciwko okupantowi niemieckiemu. W maju 1944 r. został awansowany do stopnia starszego strzelca. Dnia 24 czerwca 1944 r. walczył z żandarmerią niemiecką pod wsią Okół. Pod koniec lipca 1944 r. dołączył do 5 szwadronu 9 Pułku Strzelców Konnych AK na bagnach nadbiebrzańskich. Brał udział w potyczkach pod Dębcem, leśniczówką Ciszewo i Choszczewem. Walczył w ostatniej bitwie na Grzędach w dniu 8 września 1944 roku. Został ciężko ranny w prawy bok. Po bitwie przedostał się do domu, gdzie powrócił do zdrowia. W 1947 r. nie ujawnił się. Był przesłuchiwany jeszcze w 1952 r. przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Grajewie. Kilka lat po wojnie zamieszkał w Grajewie. Aż do przejście na emeryturę pracował w Rejonowym Urzędzie Telekomunikacyjnym w Grajewie.

Działał w środowisku kombatanckim, w Kole Miejsko-Gminnym ZBOWiD w Grajewie. W latach 80. uczestniczył w uroczystościach, obchodzonych w rocznicę bitwy na Grzędach. Od 1990 r. działał w Światowym Związku Żołnierzy AK Obwód Grajewo. Od 17 lutego 1994 r. został członkiem Klubu Byłych Żołnierzy 9 Pułku Strzelców Konnych im. Gen. Kazimierza Pułaskiego i 9 Pułku Strzelców konnych AK w Grajewie. Brał udział w obchodach Święta Pułkowego. Był obecny również na obchodach rocznic: wybuchu i zakończenia II wojny światowej oraz świąt: 3 Maja, 11 Listopada. Uczestniczył w uroczystościach organizowanych przez inne kluby żołnierskie i instytucje społeczne (Ostrołęka, Białystok, Biała Piska, Budów, Giżycko i Warszawa z okazji 50 lat zakończenia II wojny światowej itp.).

Za zasługi bojowe został odznaczony Krzyżem Walecznych (wrzesień 1944), Krzyżem Partyzanckim (1986), Krzyżem AK (1982), Medalem Wojska, Brązowym Krzyżem Zasługi, Medal Zasłużonego Obywatela oraz awansowany do stopnia kapitana. Zmarł 29 października 2017 r. w Grajewie.