BÓJ POD ŁĘTOWNICĄ I ANDRZEJEWEM – 14.09.2019

W wyniku działań Wehrmachtu 12 września 1939 roku, 18 Dywizja Piechoty pułkownika Kosseckiego została zmuszona przez nieprzyjaciela do stoczenia ostatniego samotnego boju, którego stawką było wyjście z okrążenia lub zagłada tej wielkiej jednostki. Wobec zagrożenia kierunku odejścia dywizji przez Andrzejewo na Nur, płk S. Kossecki zdecydował natychmiast uderzyć na Andrzejewo, zanim Niemcy umocnią tam swoją pozycję. Około godz. 09.00 zebrał w Łętownicy oddział w sile około batalionu z ochotników 71. pp i Batalionu Obrony Narodowej i osobiście w pierwszej linii poprowadził ich do natarcia, żądając jednocześnie wsparcia ogniowego od artylerii. Piechota posuwała się pod silnym ogniem ciężkiej broni maszynowej i moździerzy na południe od Łętownicy, wspierana ogniem naszej artylerii, ale po osiągnięciu stoku wzniesienia na północ od Andrzejewa, trafiła na kontratak nieprzyjaciela wsparty silniejszym niż dotychczas ogniem moździerzy i artylerii. W wyniku kontrataku nieprzyjaciela płk S. Kossecki padł ciężko ranny od serii ckm, wydał jednak rozkaz, że dowództwo ma przejąć płk A. Hertel, a dywizja nie może się poddać. Resztki oddziału wycofały się na skraj Łętownicy. Płk Hertel po objęci dowództwa, zdecydował ponownie uderzyć na Andrzejewo wszystkimi siłami piechoty wspartymi artylerią. Pod osłoną ognia dostępnej artylerii chciał obejść lewym skrzydłem Andrzejewo w kierunku na Nur, ale silny kontratak niemiecki z obu stron Andrzejewa zatrzymał polskie natarcie. Niemcy wprowadzili do walki nowe oddziały i zmasowanym ogniem artylerii zatrzymali nasze oddziały, które z powodu kompletnego wyczerpania sił i braku amunicji nie były już w stanie poderwać się do kolejnego ataku. Walki zakończyły się około 23.00. Dowodzący 18 –tą DP płk A. Hertel poległ. W wyniku rozkazu do samorzutnego przebijania się, z kotła wydostały się resztki z poszczególnych pododdziałów dywizji ( łącznie ponad 1000 żołnierzy ), a wielu żołnierzy przebijało się pojedynczo.
18 Dywizja Piechoty skierowana została o dwa dni za późno do odwrotu, w sytuacji gdy już miała odcięte drogi odejścia. Walczyła i ginęła samotnie na tyłach niemieckiego frontu. W Łętownicy pozostało około 3000 ciężko rannych i chorych na wozach, w domach i na punkcie opatrunkowym.
W rejonie zgrupowania dywizji nie pozostał ani jeden oddział zdolny do walki.
O godz. 5.00 13 września dowódca 18. pal ppłk Witold Sztark, jako najstarszy z pozostałych oficerów, uważając że wszystkie środki walki zostały wyczerpane, wysłał parlamentariuszy. O godz. 7.00 nastąpiła kapitulacja resztek 18. DP
Tego samego dnia rankiem w dużej stodole w Łętownicy został zakopany sztandar 71.pp.

Tak opisane dzieje Bitwy pod Łętownicą i Andrzejewem, były inspiracją dla Stowarzyszenia Historycznego im. 71 Pułku Piechoty do zorganizowania w miejscowości Łętownica inscenizacji historycznej przedstawiającej te dramatyczne chwile sprzed 80 laty. 14 września 2019 roku kilkudziesięciu rekonstruktorów z rejonu Podlasia i Mazur, spróbowało odtworzyć fragmenty tych krwawych dziejów. Również i my uczestniczyliśmy w tym historycznym widowisku.

Powrót