81 rocznica Bitwy pod Domanowem – 13.09.2020 rok

Na szlaku bojowym każdego polskiego pułku walczącego w kampanii wrześniowej 1939 roku, znajduje się miejsce szczególnie pamiętane i czczone. Dla 9 Pułku Strzelców Konnych takim miejscem jest Domanowo w gminie Brańsk. To tam 13 września 1939 roku doszło do największej bitwy stoczonej przez żołnierzy 9 PSK z doborowymi oddziałami niemieckimi. Rozpoczęła się ona o godz. 9 natarciem Niemców od strony Brańska. Godzinę później nastąpił kolejny atak od strony Wysokiego Mazowieckiego. Niemcom nie udało się przełamać polskiej obrony, więc o godz. 11 rozpoczyna się kolejny atak, tym razem wsparty ogniem artyleryjskim. Pomiędzy godz. 12 a 15 polscy żołnierze odpierają kolejne niemieckie ataki. Dopiero dwa jednoczesne ataki Niemców po godz. 15 zdecydowały o wyniku bitwy. Jedynie dzięki baterii dowodzonej przez kpt. Bronisława Przyłuskiego z 14. Dywizjonu Artylerii Konnej, która zniszczyła 3 niemieckie czołgi, udało się uratować pułk przed całkowitą zagładą. Wieczorem oszacowano straty. W bitwie pod Domanowem zginęło lub zaginęło około 40 żołnierzy i oficerów 9 PSK . Z powodu strat zreorganizowano pułk. Z czterech szwadronów utworzono trzy. W bitwie pod Domanowem zginął między innymi por. Izydor Kołakowski, dowódca szwadronu. Jego imię nosi miejscowa szkoła podstawowa. W tej właśnie szkole, co roku 13 września organizowane są uroczystości upamiętniające tamte pełne bohaterstwa dni. Jednym z współorganizatorów tego wydarzenia jest Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK z Grajewa, reprezentowane między innymi przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej, która wystawia historyczny poczet sztandarowy. Sztandar jest wierną kopią przedwojennego sztandaru 9 PSK, którego oryginał znajduje się w Instytucie Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie.
Po uroczystościach, w miejscowym kościele parafialnym została odprawiona Msza Święta w intencji poległych tam żołnierzy , ich rodzin i bliskich. Następnie na miejscowym cmentarzu złożono hołd pochowanym tam poległym żołnierzom 9 PSK. Odczytano również Apelu Pamięci zakończony salwą honorową oddaną przez pododdział 2 batalionu 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej. Drugi batalion 15 GBZ nosi zaszczytne imię 9 PSK z Grajewa.
Po raz kolejny miejscowa społeczność oraz członkowie TP 9 PSK mogli z zadumą pochylić czoła nad mogiłami naszych bohaterskich żołnierzy z 9 Pułku Strzelców Konnych, których bojowy szlak wrześniowy zakończył się bitwą pod Kockiem w październiku 1939 roku.
Cześć ich pamięci!