Bitwa nad Wartą – Bieleń 4.09.2021

Na zaproszenie Stowarzyszenia Historycznego Strzelcy Kaniowscy wybraliśmy się do Bielenia w gm. Zapolice .W okolicach tej miejscowości, nad rzeką Wartą w miejscu gdzie w rzeczywistości rozgrywały się walki sprzed 82 lat, odbyła się inscenizacja bitwy wojny obronnej z 1939 roku . Beleń i Strońsko to jedne z pierwszych pól bitewnych polskiego września. . Pokaz historyczny został zrealizowany w ramach projektu „Łódzkie pamięta”, który powstał z inicjatywy Grzegorza Schreibera, marszałka województwa łódzkiego.. Inscenizację przygotowało około 25 grup rekonstrukcyjnych. Odtworzono kilka epizodów z 4 i 5 września 1939 roku, próbując odtworzyć atmosferę walk na „Linii Warty”. Rekonstruktorzy dysponowali licznym sprzętem wojskowym – w tym samochodami pancernymi i samolotem. Wśród pojazdów pancernych był nasz Kfz 13, którego do „walki” poprowadzili koledzy z sekcji WH GRH 9 PSK. Rekonstrukcje bitwy oglądało tysiące osób i była to jedna z większych tegorocznych widowni tego rodzaju imprez w Polsce.

Powrót

Rocznica pobytu majora Henryka Dobrzańskiego w Porębie – 19.09.2021

Poręba – to w tej mazowieckiej miejscowości w drodze na ratunek walczącej Warszawie, 82 lata temu , zatrzymał się oddział majora Henryka Dobrzańskiego. Miejscowa ludność kultywuje pamięć o tym zdarzeniu, organizując od kilkunastu lat różnego rodzaju uroczystości patriotyczno-rocznicowe, wspominając tego dzielnego żołnierza. „Broni nie złożę, munduru nie zdejmę, tak mi dopomóż Bóg”- to słowa przysięgi złożonej przez jak go nazywają niektórzy historycy „ostatniego żołnierza polskiego września 1939 roku”. Prawdą jest, że po kapitulacji Polski tworząc Wydzielony Oddział Wojska Polskiego, przyjmując pseudonim „Hubal” , przeszedł wraz ze swoimi żołnierzami do walk partyzanckich, jednakże do dnia swojej bohaterskiej śmierci -30 kwietnia 1940 roku, nigdy nie uważał się za partyzanta.
Tegoroczne uroczystości patriotyczne, którego głównymi organizatorami byli: Powiat Wyszkowski, Gmina Brańszczyk i Parafia pw. Św. Barbary w Porębie, zgromadziły wielu mieszkańców okolicznych miejscowości. Jednym z punktów obchodów była mini inscenizacja przedstawiająca moment wkroczenia oddziału „Hubala” do wsi Poręba we wrześniu 1939 roku. W rolę oddziału i ich dowódcy wcielili się ułani ze Szwadronu Kawalerii im. 10 Pułku Ułanów Litewskich z Białegostoku a rola zaskoczonych tym faktem Niemcom tym razem przypadła nam czyli sekcji WH GRH 9 PSK z Grajewa.

Zdjęcia dzięki uprzejmości koleżanek i kolegów ze Szwadronu Kawalerii im. 10 pułku Ułanów Litewskich z Białegostoku.

Powrót

82 rocznica Bitwy pod Domanowem – 12.09.2021 rok

Na szlaku bojowym każdego polskiego pułku walczącego w kampanii wrześniowej 1939 roku, znajduje się miejsce szczególnie pamiętane i czczone. Dla 9 Pułku Strzelców Konnych takim miejscem jest Domanowo w gminie Brańsk. To tam 13 września 1939 roku doszło do największej bitwy stoczonej przez żołnierzy 9 PSK z doborowymi oddziałami niemieckimi. Przebieg tej bitwy spróbowała odtworzyć nasz GRH- przedstawiając licznie zgromadzonej publiczności inscenizację niektórych elementów tego starcia. Bitwa rozpoczęła się ona o godz. 9 natarciem Niemców od strony Brańska. Godzinę później nastąpił kolejny atak od strony Wysokiego Mazowieckiego. Niemcom nie udało się przełamać polskiej obrony, więc o godz. 11 rozpoczyna się kolejny atak, tym razem wsparty ogniem artyleryjskim. Pomiędzy godz. 12 a 15 polscy żołnierze odpierają kolejne niemieckie ataki. Dopiero dwa jednoczesne ataki Niemców po godz. 15 zdecydowały o wyniku bitwy. Jedynie dzięki baterii dowodzonej przez kpt. Bronisława Przyłuskiego z 14. Dywizjonu Artylerii Konnej, która zniszczyła 3 niemieckie czołgi, udało się uratować pułk przed całkowitą zagładą. Wieczorem oszacowano straty. W bitwie pod Domanowem zginęło lub zaginęło około 40 żołnierzy i oficerów 9 PSK . Z powodu strat zreorganizowano pułk. Z czterech szwadronów utworzono trzy. W bitwie pod Domanowem zginął między innymi por. Izydor Kołakowski, dowódca szwadronu. Jego imię nosi miejscowa szkoła podstawowa.
W realizacji tej rekonstrukcji pomogły nam następujące grupy:
Muzeum Pojzadów Militarnych w Częstochowie

GRH 44 DivisionHoch – und Deutschemeister
GH Ostpreussen
Grh Johannisburg
Towarzystwo Pamięci 7-Go Pułku Ułanów Lubelskich Im. Gen. Kazimierza Sosnkowskiego
Kurpiowska Grupa Historyczna 'Ostoya’
Szwadron Kawalerii im.10 Pułku Ułanów Litewskich

O efekty pirotechniczne zadbały „Demony Ognia”.

Powrót

Uroczystości rocznicowe – Domanowo 12.09.2021 roku.

W bitwie pod Domanowem zginął między innymi por. Izydor Kołakowski, dowódca szwadronu. Jego imię nosi miejscowa szkoła podstawowa. W tej właśnie szkole, co roku w okolicach 13 września organizowane są uroczystości upamiętniające tamte pełne bohaterstwa dni. W uroczystościach udział biorą miejscowe władze samorządowe , młodzież szkolna i okoliczni mieszkańcy. Jednym z współorganizatorów tego wydarzenia jest Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK z Grajewa.
Tradycyjnie po uroczystościach, w miejscowym kościele parafialnym została odprawiona Msza Święta w intencji poległych tam żołnierzy , ich rodzin i bliskich. Następnie na miejscowym cmentarzu złożono hołd pochowanym tam poległym żołnierzom 9 PSK. Odczytano również Apelu Pamięci zakończony salwą honorową oddaną przez pododdział 2 batalionu 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej. Drugi batalion 15 GBZ nosi zaszczytne imię 9 PSK z Grajewa.
Po raz kolejny miejscowa społeczność oraz członkowie TP 9 PSK mogli z zadumą pochylić czoła nad mogiłami naszych bohaterskich żołnierzy z 9 Pułku Strzelców Konnych, których bojowy szlak wrześniowy zakończył się bitwą pod Kockiem w październiku 1939 roku.
Cześć ich pamięci!

Powrót

„Ostatni schron Góry Strękowej” – widowisko w Wiźnie -11.09.2021

Kolejny nasz wyjazd miał wyjątkowy charakter. W ramach pamięci o tragicznych wydarzeniach kampanii wrześniowej 1939 roku, wzięliśmy udział w widowisku historycznym upamiętniającym obchody 82 rocznicy obrony odcinka „Wizna”. Na placu przed kościołem parafialnym w Wiźnie, mieszkańcy przygotowali spektakl pt. „Ostatni schron Góry Strękowej”. To unikalne i jedyne w swoim rodzaju poruszające wydarzenie przyciągnęło w sobotni wieczór rzesze widzów z najbliższych okolic, które w skupieniu i zadumie oglądało ten wzruszający spektakl .O wyjątkowości tego spektaklu niech świadczy fakt , że wszyscy aktorzy występujący na scenie to mieszkańcy Wizny i okolic. W tym śmiałym jak na dzisiejsze czasy projekcie uczestniczyli również rekonstruktorzy a wśród nich nasza grupa rekonstrukcji historycznej.
Pamiętajmy o obrońcach odcinka Wizna a postawa ich dowódcy kap. Władysława Raginisa niech będzie dla nas zawsze wzorem prawdziwego żołnierza.
CHWAŁA BOHATEROM
Foto: radio.bialistok.pl ; 4lomza.pl ; Piotr Panufnik

Powrót

77 rocznica bitwy 9 Pułku Strzelców Konnych AK w rejonie Osowe Grzędy – 08.09.2021

Tradycyjnie jak co roku 8 września niedaleko Leśniczówki Grzędy , pod pomnikiem poświęconym poległym w tej pamiętnej bitwie, spotykają się ludzie którzy chcą uczcić pamięć bohaterskich żołnierzy AK walczących o ten skrawek podlaskiej ziemi. Oprócz przedstawicieli władz samorządowych różnych szczebli, posłów i reprezentantów organizacji kombatanckich, na uroczystości tej można było dostrzec licznie zgromadzoną młodzież oraz mieszkańców okolicznych miejscowości. Nie zabrakło również członków rodzin poległych w bitwie partyzantów. Uroczystość rozpoczęła się Polową Mszą Świętą Następnie odśpiewano wspólnie Mazurka Dąbrowskiego. Po wystąpieniach zaproszonych gości, rozległy się dźwięki werbla i rozpoczął się Apel Pamięci zakończony salwą honorowa oddaną przez Kompanię Honorową 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego. Na koniec jako wyraz wdzięczności i pamięci o walczących i poległych tam żołnierzy okupacyjnego podziemia, złożono pod pomnikiem wieńce i wiązanki kwiatów.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI
Jednym z współorganizatorów tych uroczystości było Towarzystwo Przyjaciół 9 Pułku Strzelców Konnych w Grajewie, które jak co roku wystawia wartę honorową . Wartę pełnią członkowie Grupy Rekonstrukcji Historycznej 9 Pułku Strzelców konnych. Obecność naszej grupy rekonstrukcyjnej w stosownym do okoliczności umundurowaniu i uzbrojeniu, stworzyła w scenerii okolicznych bagien szczególne klimaty nawiązujące to tamtych dramatycznych wydarzeń.

Powrót

„Wypad na Prusy” – Kowalewo 27.08.2021

Już od wielu lat na przełomie sierpnia i września w okolicach dawnego pogranicza polsko pruskiego odbywają się różnego rodzaju uroczystości upamiętniające rocznicę wybuchu II wojny światowej. Tym razem nasza GRH zawitała do Kowalewa w gminie Biała Piska. Miejsce to nie jest przypadkowe, bo to właśnie w okolic tej miejscowości 4 września 1939 roku nastąpił wypad Podlaskiej Brygady Kawalerii na Prusy. Był to jeden z nielicznych epizodów tzw. kampanii polskiej, gdy wojsko polskie przekroczyło granice III Rzeszy i zaatakowało terytorium wroga. Akcja nie miała wielkiego znaczenia militarnego, ale odniosła duży skutek propagandowy i po dziś dzień wspominana jest jako akt polskiej odwagi i ułańskiej fantazji. „Ojczyzna – Polska wolna i niepodległa” to tytuł projektu w ramach którego w Kowalewie odbyła się rekonstrukcja historyczna „Żołnierz Polski w obronie młodej niepodległej”. Biorąc udział w tej inscenizacji, GRH 9 PSK uczciła pamięć dwóch szwadronów grajewskiego pułku, który wchodząc w skład Podlaskiej Brygady Kawalerii brały czynny udział w tym wypadzie dołączając do nielicznych jednostek Wojska Polskiego, które we wrześniu 1939 roku przekroczyły granicę III Rzeszy. Rekonstrukcja odbyła się na autentycznym terenie walk z tego okresu – co u wielu rekonstruktorów wzbudziło dodatkowe fale emocji. Inscenizacja była punktem kulminacyjnym projektu, któremu towarzyszyło także złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod tablicami pamiątkowymi i tutejszym pomnikiem.

Powrót